İnsanlık tarihi boyunca hayatımızın birçok noktasına katkıda bulunmuş gerek bireysel hayvan yetiştiriciliği gerekse ülke ekonomisine katkı sağlaması hususundan pek fazla etkisi bulunan keçiler (Capra hircus), et ve süt verimleriyle ve kolay yetiştirilebilir olması açısından ön plana çıkmaktadır. Özellikle hipoalerjneik özellikleri, düşük laktoz düzeyleri ve zengin içerik kompozisyonu ile tüketiciler arasında sıklıkla tercih edilen keçi sütü ülkemiz ve global hayvan yetiştiriciliğinde süt üretimi açısından keçi yetiştiriciliğini yaygınlaştırmıştır. Hayvan yetiştiriciliğinin ana hedeflerinden biri olan kaliteli son ürün elde etme gayesi doğrultusunda ise yetiştirilen hayvanın birtakım özelliklerinin bilinmesini önem arz etmektedir. Bu özellikler söz konusu durumda keçilerde memenin yapısı ve laktasyon fizyolojisidir. Laktasyon toplamda üç fazdan oluşan, bir takım morfolojik ve endokrinolojik değişimleri bünyesinde barındıran, doğum zamanı, yavrulama sayısı, rasyon gibi faktörlerden etkilenebilen kompleks bir süreçtir. Bu süreç ise meme bezinin laktasyon periyodu için elverişli hale gelebilmesini kapsayan morfolojik değişimleri içerin mammogenezisi, süt salgısının oluşturulmasını kapsayan laktogenezi ve laktasyonun devamlılığını sağlayan galaktopoezden oluşmaktadır. Keçilerde ortalama laktasyon periyodu 210-280 gün olup, laktasyonda en yüksek süt verimi 35-60. günler arasında şekillenmekte ve en yüksek laktasyon süt verimi 3-4. doğumu takiben gözlemlenmektedir. Bu derlemede ise keçilerde memenin yapısı ve gelişimi, laktasyon fizyolojisinin bileşenleri olan laktasyonun başlaması ve devamlılığının sağlanması ve devam eden laktasyona etkili olan faktörler ele alınacaktır.
Abstract
The domesticated species of goats, scientifically known as Capra hircus, have played a significant role in several aspects of human existence over the course of history. These animals have made notable contributions to both individual animal breeding practices and the overall national economy. Their unique meat and milk production, along with their ease of cultivation, distinguish them as noteworthy entities. Goat milk is widely favored by customers due to its hypoallergenic features, low lactose levels, and rich composition. As a result, goat breeding has been prevalent in our country and globally for milk production in animal husbandry. In accordance with the purpose of achieving a high-quality final product, which constitutes a primary goal of animal husbandry, it is important to possess knowledge on certain attributes relating to the animal under cultivation. The aforementioned characteristics pertain to the anatomical composition of the udder and the physiological processes involved in lactation in goats. Lactation is a complex process consisting of three phases in total, including a number of morphological and endocrinological changes, which can be affected by factors such as time of birth, number of litters, and ration. Lactation process consists of mammogenesis, which includes morphological changes that make the mammary gland suitable for the lactation period, lactogenesis, which includes the secretion of milk, and galactopoiesis, which ensures the continuity of lactation. The average lactation period in goats is 210-280 days, the highest milk yield in lactation is formed between the 35-60th days and the highest lactation milk yield is observed following the 3- 4th birth. In this review, the structure and development of the udder in goats, the components of lactation physiology, the initiation and maintenance of lactation and the factors affecting the ongoing lactation will be discussed.
Künye
Salum Ç. Etyemez M. A Physiological Perspective on Lactation in Goats: A Review. Bozok Vet Sci (2023) 4, (2):65-72.
